Psychoterapia Gestalt została zapoczątkowana przez Fritza Perlsa i jego współpracowników w połowie ubiegłego stulecia jako alternatywa dla klasycznej psychoanalizy oraz behawioryzmu. Należy ona do nurtu psychoterapii humanistycznych i jest jednym z trzech najbardziej rozpowszechnionych podejść we współczesnej psychoterapii, obok psychoanalizy, kierunków psychodynamicznych oraz terapii behawioralno-poznawczej.

 

Celem i główną zasadą terapii Gestalt jest uświadamianie, a dokładniej poszerzanie świadomości dotyczącej własnych uczuć, myśli, przekonań, działań, zachowań, potrzeb, doznań z ciała oraz kontaktów z innymi ludźmi. Uświadamianie łączy się z procesem poznawania przez osobę i uzyskania kontroli nad własnymi zachowaniami i uczuciami, a także zdolnością ich wyboru i ponoszenia za nie odpowiedzialności. Bycie odpowiedzialnym za swoje wybory, niesie poczucie sprawstwa i wolność. Umożliwia również osobie dokonywanie istotnych dla niej zmian, które wpływają na polepszenie jakości życia. Zgodnie z "paradoksalną teorią zmiany" sformułowaną przez Arnolda Beissera, zmiana nie następuje wtedy, gdy próbujemy być inni niż jesteśmy, gdy dostosowujemy się do jakiegoś modelu odniesienia – zmiana może nastąpić jedynie wtedy, kiedy uświadamiamy sobie, jacy naprawdę jesteśmy.

 

Podejście Gestalt jest skupione na tym czego doświadczamy i co przeżywamy „tu i teraz”. Doświadczanie możliwe jest bowiem tylko w teraźniejszości – dotyczy to także wspomnień z przeszłości oraz wyobrażeń o przyszłości, które również przeżywamy w „tu i teraz”. Świadomość „tu i teraz” jest potrzebna do tego, aby kierować swoim życiem dokonując trwałych i znaczących zmian w ważnych dla nas obszarach. Jest kluczem do zasobów potrzebnych do tego, aby dokonać zmiany.

Zmiana to stawanie się bardziej sobą, poprzez uświadamianie i branie odpowiedzialności. Zmiana jest odkrywaniem siebie, swoich możliwości, procesem świadomego sięgania do otoczenia po to co jest potrzebne, nadawaniem nowego sensu doświadczeniu i przekraczaniem ograniczeń.

 

Podkreślanie znaczenia bycia odpowiedzialnym, autorem, dotyczy tez używanej przez gestaltystów nazwy "klient" zamiast "pacjent", co czyni relacje spotkaniem osób, z których żadna nie jest bierna, chora, pozbawiona sprawstwa. Każda ma swoja odpowiedzialność, w przypadku terapeuty- w pełni uświadamiana.

 

Podejście Gestalt daje klientowi wyjątkową przestrzeń do autentycznego bycia tym, kim naprawdę jest i tak, jak tego w danym momencie potrzebuje. Terapeuta Gestalt nie występuje w roli eksperta, który z góry wie co dla klienta jest najlepsze w określonym momencie czy sytuacji. Nie dąży do jakiegoś z góry założonego wzorca. Terapeuta raczej zachęca do tego, aby każdy klient szukał własnego stylu życia, swojego sposobu twórczej ekspresji, tego co w nim wyjątkowe i niepowtarzalne.

 

Psychoterapia Gestalt jest twórczym procesem stawania się tym, kim się jest. To wspólna praca klienta i terapeuty, która bazuje na autentycznej, rzeczywistej i bezpośredniej relacji opartej na otwartości, wzajemnym szacunku, życzliwości i obopólnym zaangażowaniu.